Mạch nha Quảng Ngãi
Mạch nha Quảng Ngãi
Mạch nha Quảng Ngãi ngọt, thanh dịu, bổ lành, không ngọt gắt như đường nên ăn được nhiều. Mạch nha nấu kỹ có thể để được lâu chuyên chở đi xa được, là món ăn vừa ngon vừa rẻ, đậm đà hương vị quê hương. Nhiều khách ra Bắc vào Nam qua Quảng Ngãi đều mua năm, ba lon để làm quà.
Mạch nha Thi Phổ – Mộ Đức là thứ mạch nha có chất đường lấy từ gạo nếp, có độ dẻo nhưng không dai, có màu vàng trong như mật, vị ngọt thanh, thơm ngon mùi nếp. Người ta thường dùng mộng lúa để làm mạch nha, chính vì thế mà tên mạch nha có nghĩa là mộng lúa. Mạch nha có đặc tính ngọt thanh và dịu, ăn nhiều không thấy gắt, cái dẻo của mạch nha cũng khác đường non, cầm thố hay lon đựng mạch nha nghiêng qua một bên thấy mạch nha không đổ dồn, sờ không dính tay, ăn có chứa nhiều sinh tố vì dùng toàn mộng lúa pha với mộng nếp hay toàn mộng nếp thay vì mộng lúa, nên mạch nha có thể để lâu mà vẫn giữ nguyên mùi vị thơm ngon, dễ bảo quản. Mạch nha là món ăn rất bổ nhờ có nhiều sinh tố, hợp tì vị, nhất là những người yếu dạ dày.
Hoàn thành một mẻ mạch nha mất thời gian khá lâu, tốn nhiều công sức, nhọc người làm lắm nhưng không thu được lợi nhuận cao, đủ sống qua ngày thôi! Thế nhưng chỉ cần thấy được thành quả của mình là những lon mạch nha thơm ngon, quyến rũ lòng người, là đặc sản của một xứ sở thì dù có khó khăn, mệt mỏi, vất vả bao nhiêu những người thợ làm kẹo mạch nha cũng thấy ấm áp lòng và có thêm nghị lực, niềm vui để sống tiếp với một nghề thủ công truyền thống của Quảng Ngãi.
Công dụng của mạch nha
Mạch nha hay mầm thóc do chứa các chất men, các chất có thể hấp thụ được ngay cho nên giúp sự tiêu hóa các thức ăn có tinh bột và có tác dụng bồi bổ rất tốt cho những người ăn uống kém tiêu, không muốn ăn. Do các vitamin b, c cho nên còn dùng chữa các bệnh phù do thiếu vitamin.
Mạch nha còn các tác dụng như sau:
- Khó tiêu biểu hiện như chán ăn và chướng bụng và thượng vị: Dùng mạch nha phối hợp với sơn tra, thần khúc và kê nội cân.
- Tắc sữa hoặc tức vú kèm đau: Dịch sắc của mạch nha nửa sống và nửa rán dùng 2 lần/ngày, 30-60g/lần.
- Ứ khí ở can và vị biểu hiện như phình và đầy ngực và vùng xương sườn, đau thượng vị: Dùng phối hợp mạch nha với sài hồ, chỉ thực và xuyên liên tử.
Một số thực đơn chữa bệnh có mạch nha
Mạch nha sa nhân thang: Mạch nha 20g, sa nhân 1 - 2 g. Hãm hoặc sắc sa nhân, hoà tan đường trong nước sa nhân; cho uống. Dùng cho các trường hợp đau bụng đe doạ sảy thai ở phụ nữ có thai.
Gà hầm mạch nha thục địa: Gà mái 1 con, mạch nha 150g, thục địa 50g. Gà làm sạch bỏ ruột, cho mạch nha, thục địa vào trong bụng gà, thêm ít gia vị hầm nhỏ lửa. Chia ăn vài lần trong ngày. Dùng cho các trường hợp lao phổi khái huyết, viêm khí phế quản mạn tính, ho khan dài ngày, các bệnh nhân đau do loét dạ dày tá tràng.
Nước ép củ cải mạch nha: Nước ép củ cải trắng 1 bát, mạch nha 15 - 20g Nước ép hoà với mạch nha, chưng cho sôi và tan đều, cho uống. Dùng cho các trường hợp ho gà, ho dài ngày do viêm khí phế quản mạn tính...
Chè mạch nha can khương đậu xị: Đậu xị 30g, mạch nha 150g, can khương 15g. Đậu xị nấu với 1000ml nước, lọc bỏ bã, thêm mạch nha hòa tan, cho can khương vào sắc được chè đậu xị mạch nha can khương. Chia 3 lần ăn trong ngày. Dùng cho các trường hợp viêm khí phế quản do phong hàn, ho nhiều đờm dai dẳng.
Kiêng kỵ: Người có thấp nhiệt đầy tích, không tiêu, nôn thổ không nên dùng.
Lưu ý: Tác dụng có thể khác nhau tuỳ cơ địa của người dùng